«کتاب‌خانه‌ها‌ی فامیلی» و «هر شهید یک کتابخانه»

سید ناصر حسینی‌پور: رهبر معظم انقلاب از میانه سال گذشته، اولویت و اوّلیت فرهنگ را در نسبت با اقتصاد مطرح کردند. ایشان در نام گذاری شعار سال جدید، مسئله فرهنگ را در کنار اقتصاد و بالا‌تر از آن نیازمند عزم ملی و مدیریت جهادی دانستند. ایشان در سخنرانی نوروزی خود از گروه‌های خودجوش خواستند با قوت و قدرت به کارهای خُرد و کلان فرهنگیشان در مناطق مختلف کشور ادامه دهند.

یکی از مهم‌ترین محورهای کار فرهنگی در منظر ایشان نشر و گسترش فرهنگ، ارزش‌ها و ادبیات دفاع مقدس است. ایشان در آخرین برنامه‌های دیدار عمومی خویش با دست اندرکاران اردوهای راهیان نور جلسه اختصاصی برگزار کردند و شخصاً در جمع راهیان نور کشور در یکی از یادمان شهدای شرق کارون حاضر شدند و بر اهتمام در این مسیر تأکید ویژه‌ای کردند.

بدین مناسبت تلاش خواهد شد ایده‌های راهبردی و کاربردی در جهت نشر و گسترش فرهنگ و ارزش‌های دفاع مقدس به خدمت علاقه مندان تقدیم شود.

۱. یکی از سنت‌های حسنه نوروزی، دیدوبازدید و سرکشی به خانواده شهدا توسط مردم و ایثارگران و مسئولین است. مساجد و پایگاه‌های بسیج، معمولاً پس از پایان تعطیلات نوروزی جهت عرض تبریک سال جدید و تجدید بیعت با آرمان‌های شهدا خود را به خانواده‌های آن‌ها می‌رسانند و با بزرگداشت یاد و نام شهدا و خانواده‌های آنان، در سطح محلات و مجامع مردمی یاد و خاطره امام و شهیدان هشت سال دفاع مقدس را زنده نگاه می‌ دارند.

۲. خانواده شهدا به حق یکی از مهم‌ترین پشتوانه‌های مردمی و اجتماعی اسلام و انقلاب اسلامی در سطح جامعه اسلامی‌اند که وجود و حضورشان، مایه خیر و برکت و برقراری، پرچم استقامت و بالندگی جمهوری اسلامی در میان مردم است. از سوی دیگر، عموم مردم ولایت مدار نیز با تکریم این خانواده‌های معظم سعی در بجای آوردن حق این ذخایر ذی‌قیمت داشته‌اند. اکثریت قریب به اتفاق خانواده‌های شهدا و جانبازان هیچ انتظار و توقع شخصی از ملت و دولت جمهوری اسلامی ندارند و آرزومند برافراشته‌تر شدن پرچم عزت و اقتدار آرمان امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری در ایران و جهان هستند. هر کس توفیق حضور در جمع این بزرگواران را داشته است، اخلاص، نجابت، بزرگواری، عمق دید، مناعت طبع صفای باطن و ایمان عمیق این عزیزان را لمس کرده است.

به همین خاطر خانواده‌های شهدا یکی از گروه‌های مرجع اصلی انقلاب اسلامی در نزدیک‌ترین فاصله به توده‌های مردم هستند. اکثر مادران و پدران شهدا اکنون پا به سن گذاشته‌اند و به لحاظ سالمندی نیز از شیخوخیت و مادری بیشتری در میان خانواده‌ها برخوردار شده‌اند. اما علی رغم بالارفتن سن و ضعف قوای جسمانی، اراده و عزم آن‌ها در تربیت و ترویج میراث و فرهنگ شهدایشان روز افزون شده است، مضافاً که این امر موجب آرامش روانی هرچه بیشتر آن‌ها می‌ شود.

۳. تصویر عمومی‌ای که از خانواده‌های شهدا تاکنون در رسانه‌ها ساخته شده است، تصویر منابع و گنجینه‌هایی از خاطرات است که یکی یکی از دست می‌روند و یا اینکه خاطرات پدران و برادران آن‌ها شنیده نشده است. در صورتی که نگاه مصرفی و حداقلی به خانواده شهدا داشتن، ناشی از عدم درک درست توانمندی و هنرمندی این عزیزان در انتقال ارزش‌ها و فرهنگ دفاع مقدس به نسل جوان و خانواده‌های جدید است. کسانی که اولاً با تقدیم عزیز‌ترین فرزندانشان با خدا معامله کردند و اوج توانایی تربیتی خود را ثابت کرده‌اند. البته فرزندان شهدا و خواهران و برادران شهدا، معمولا قرابت زیادی در خلق و خو و پایبندی به راه و مرام شهیدان داشته و بیش از دیگران نسبت به این مسیر تعلق خاطر دارند. حال باید به این اندیشید که با توجه به مرجعیت و توانمندی و تعلق خاطر ویژه‌ای که این بزرگواران دارند، چگونه می‌توان ظرفیت آن‌ها را بیش از پیش استفاده کرد.

۴. در طول این سالیان فرهنگ و ادبیات دفاع مقدس در قالب کتاب و فیلم بیش از قالب‌های دیگر نشو و نما داشته است و آثار ارزشمند و جذاب زیادی در این حوزه ساخته شده است. آثار کوچک و بزرگی که در سطوح ملی و محلی و تاریخی اثرگذار بوده‌اند و اکنون در دسترس عموم قرار دارند. تولید و نشر کتب دفاع مقدس یکی از مواردی است که مقام معظم رهبری سال هاست شخصا آن را پیگیری می‌کنند و ما هنوز نتوانسته‌ایم به فهم درستی از توجه ویژه مقام معظم رهبری به کتب دفاع مقدس برسیم. ایده هر «هر شهید یک کتابخانه» یا «به شهدا کتابخانه هدیه بدهید» می‌تواند در ترویج و گسترش ادبیات پایداری فرزندان این مملکت مورد توجه قرار گیرد.

۵. اهدا تعدادی کتاب معدود با محوریت جنگ، دفاع مقدس و فرهنگ پایداری برای مخاطب عام به خانواده‌های شهدا می‌تواند دست این عزیزان را برای گسترش فرهنگ و ارزش‌های دفاع مقدس در میان خانواده‌ها و فامیل خود بیشتر و بیشتر کند. قطعاً منسوبین به شهدا نمی‌توانند تمامی وقت روزانه خود را در این مسیر صرف کنند؛ اما اگر مجموعه‌ای از کتاب‌های جذاب در رده‌های سنی و مخاطبین مختلف برای «امانت دادن» به دیگران در منزل داشته باشند، احساس تأثیر و فرصت نقش آفرینی بیشتری خواهند داشت. تعداد کتاب‌ها و قیمت کتاب‌ها موضوعیت ندارد؛ بلکه بنیان گذاشتن کتاب خانه‌های فامیلی که قطعا توسط خود خانواده‌ها تکمیل خواهد شد، مهم است. معمولاً در خانواده‌های شهدا افرادی هستند که به شکل متمایزی، تعصب و حمیت بیشتری نسبت به شهید خودشان دارند، اگر چنین افرادی را از بدو تأسیس کتابخانه شهید، نسبت به اهمیت و چگونگی اداره یک کتابخانه کوچک در میان خانواده و فامیل تحریض و تشویق کرد می‌توان به گسترش و تأثیر هر چه بیشتر این ایده امید داشت.

۶. یکی از خصوصیات این ایده خودجوش بودن و مردمی بودن نشر فرهنگ ایثار و شهادت در بدنه عمومی مردمی است. یکی از مشکلات مهم آثار فرهنگی منتشره میزان نفوذ آن‌ها در لایه‌های متنوع و مختلف جامعه و مشکل دیگر یک طرفه بودن و تک گویی با مخاطب است. ملت ما در جنگ تحمیلی بیش از ۲۰۰ هزار شهید را تقدیم اسلام کرده است. خانواده شهدای ترور، شهدای انقلاب، شهدای راه علم و شهدای بعد از جنگ را که اضافه نمود، اگر با ضریب خطا و عدم موفقیت درصد محدود و مخاطب حداقلی ۷۰ نفر برای هر کتابخانه می‌توان از کاشته شدن نهال‌های فرهنگی خودجوش، کم هزینه و پربازدهی در دل جامعه ایرانی نوید داد.

۷. بی‌شک این اقدام می‌تواند توجه و نظر خیرین و واقفین مختلف را به خود جلب نماید و دیگران نیز برای باقیات الصالحاتشان به خانواده شهدای محله و خانواده‌شان تعدادی کتاب مؤثر در موضوع دفاع مقدس هدیه دهند