آسیب شناسی اخلاقی جامعه امروز

این سخن در جایی است که دین ما یک دین اخلاقی است و به ارزش های انسانی و الهی توجه ویژه ای دارد. نمونه اندک آن الگوی رفتاری پیامبرمان هست که قبل از نبوت به امانت و صداقت و جوانمردی شهره شد و همچنین در سیره گفتاری شان که فرمودند مردم، من آمده ام تا کرامت های اخلاقی را به اکمال برسانم.و امام حسین ع را داریم که در آخرین لحظات و در عصر عاشورا مردم را ( بر فرض به خدا اعتقاد نداشتن) به انسانیت و آزاد منشی دعوت می کند. این همه ناهماهنگی اعتقادی و عملی  انسان را بیاد سخنیکی از مستشرقان ( شبیه جمله معروف سید جمال ) می اندازد که گفته اسلام بهترین دین است ولی مسلمانان بهترین پیروان یک دین نیستند.

البته به این نکته هم باید توجه داشت که قابلیت های اخلاقی و انسانی ما ایرانیان نیز فراوان است، و در تاریخ گذشته و معاصر نیز نمونه های متعدد آنقابل دستیابی است. از نقش آفرینی عالمان بزرگ ایرانی در در ادوار و علوم مختلف، ارتباط وثیق و عمیق معرفتی با اهل بیت پیامبر ص و بنیانگذاری بزرگترین حکومت اسلامی در عصری که همه آن را پایان دوره دین می دانستند.

اما بنظر می رسد با این همه وضعیت نگران کننده که شمه ای از آن در بالا اشاره شد، وقت آن رسیده که کمی از خود تعریفی بکاهیم، و ایراداتمان را ببینیم، و تاریخ نقلی را به عقلی تبدیل کنیم، زیرا به اندازه کافی در طول شبانه روز همدیگر را مدح و ثنا می کنیم، از رسانه های پر از تبریک و تمجید گرفته  تا فضاهای سازمانی و اداری که به قول قدیمی ها هر روز به هم نان قرض می دهیم، که این ها همه خود نمونه ای از همان کارهای غیر اخلاقی فراگیر است که بجای منکر جنبه معروف یافته اند.

این را هم اضافه کنم چند وقت پیش مجموعه سخنانی را از رهبر معظم انقلاب دیدم که ایشان موارد متعددی از ناهنجاری های اخلاقی امروز جامعه را سوگمندانه برمی شمردند و ازاین وضعیت به شدت گله مند بودند. که این خود انگیزه مضاعف را برای بنده در تنظیم این رنجنامه اخلاقی فراهم آورده است.

از این رو لازم است تا منصفانه و به دور از تندی و کندی، کمی به خود نقدی بپردازیم، که چرا جامعه امروز ما بخصوص در جنبه های اجتماعی تا این اندازه گرفتار ناملایمات اخلاقی شده است.  البته در مرحله نخست باید بیشتر بدنبال درد باشیم تا درمان، چه آنکه بنابر یک اصل کلی و عقلانی، تا درد را نبینیم و نپذیریم به فکر درمان نخواهیم بود. دردهایی مانند:

۱-جوزدگی و احساسی عمل کردن ( تقلیدی و مد گرایی)

۲-شعار زدگی وآمار گرایی ودوری از واقع گرایی

۳-خرافه پرستی و عدم نگرش معرفتی عمیق

۴-گسترش فضای اتهام و بهتان و عدم تحمل همدیگر

و موارد متعدد دیگر که در یادداشتهای آینده ( در صورت فراهم بودن شرایط) به صورت موردی به مهم ترین آن ها خواهیم پرداخت.

از شما دلسوزان و دغدغه مندان که به سلامت اخلاقی جامعه و تنفس در جامعه اخلاقی می اندیشید، مدد می طلبم تا با همراهی و بیان نکنه سنجی های منصفانه و نقطه نظرات عادلانه و عالمانه به فهم و تشخیص بهتر آسیب های پیش گفته به این قلم مدد رسانید.