رنج آب در سرزمین آب

با وجود جاری بودن میلیاردها مترمکعب روان آب در کهگیلویه وبویراحمد این سرزمین چهار فصل و پرآب اما تامین آب به یکی از جدی ترین چالش های این استان تبدیل شده است به گونه ای که علاوه برفقر کشت آبی، هم اینک شش شهر این استان با تنش آبی مواجه است.
شهرهای یاسوج ،مادوان،چیتاب، دهدشت ،بهمئی و سوق و شمار زیادی روستا در این استان اینک با تنش و مشکل تامین آب مواجه اند.
گرچه داشتن ۱۰درصد منابع آبی و یک درصد خاک کشور مولفه خوبی برای تامین آب استان کوچکی است که تنها ۸۹صدم درصد جمعیت کشور را دارد ولی با این وجود کم آبی رنج باورنکردنی مردم کهگیلویه وبویراحمد، این غول آبی زاگرس است.
جوشش ۷۰۰ چشمه و نزدیک ۲۰ رودخانه ویژگی خاصی به کهگیلویه وبویراحمد داده است که مارون، خرسان، زهره، بشار ، نازمکان و خیرآباد از جمله پر آب ترین این شریان های حیاتی است.
در کهگیلویه وبویراحمد تنها ۷۰هزار هکتار زمین کشاورزی آبی وجود دارد و عمده آب این میزان کشت از بیش از دو هزار حلقه چاه کم بازده تامین می شود در حالی که رودخانه پرآب این استان قتلگاهی برای جوانان است و کام دشت های حاصلحیز آن از بی آبی نیز خشکیده است.
فقرکشت آبی در کهگیلویه وبویراحمد این مقوله رنج آور برای کشاورزان در شرایطی است که ۶۰هزار هکتار از زمینهای حاصلخیز آن در مجاورت رودخانه های پرآب قرار دارد ولی اختلاف ارتفاع مانع از بهره روی از این منابع سرشار برای زارعان شده است.
از ۸،۵ میلیارد متر مکعب روان آب کهگیلویه وبویراحمد تنها ۱،۴متر مکعب آب مهار شده است در حالی که رفع نیازهای آبی این استان با توجه به افق توسعه حدود چهار میلیارد مترمکعب برآورد شده است.
از۴۸۰میلیون مترمکعب آب ذخیره در سد کوثر گچساران بخش کمی به این استان تخصیص یافته که این امر بیانگر ضرورت مهار روان آبهای این استان است که نیاز سایر مناطق را همانند سد کوثر که آب دو میلیون نفر از جمعیت جنوب کشور را تامین می کند، برطرف خواهد کرد.
بافت روستایی و عشایری کهگیلویه وبویراحمد با داشتن یک هزار و ۷۰۰روستا ،کم رونقی بخش صنعت و از طرفی کم بازده بودن کشت دیم و دامداری سنتی می طلبد که اجرای طرحهای تامین آب با هدف استفاده بهینه از منابع سرشار آب و خاک ، اقتصادی کردن فعالیت کشاورزان، رونق تولید و اشتغال پایدار نسبت به تامین طرحهای تامین آب در این استان برنامه ریزی جدی تری صورت گیرد.
ضعف برنامه ریزی در بخش آب با وجود منابع غنی آب به لحاظ وجود رودخانه های پرآب باعث شده که شاخص برخورداری کهگیلویه وبویراحمد از این ثروت ملی همانند سایر شاخص های توسعه این استان پایین و نامطلوب باشد.
تلاش برای شتاب بخشی ساخت سدهای تنگ سرخ یاسوج ،سد شیو باشت،طرح تامین آب دهدشت غربی با پنج هزار هکتار، طرح آبرسانی از رودخانه پشتکوه به دشت ماهور باشت و امامزاده جعفر گچساران با هدف تامین آب سه هزار و۵۰۰ هکتار از راهکارهای جبران بخشی از مشکل کمبود آب آشامیدنی و کشاورزی در کهگیلویه وبویراحمد است.
تلاش برای اجرای شدن ۴۲طرح تامین آب که بقول مسوولان شرکت آب منطقه ای استان با هدف تامین ۴۵۰میلیون متر مکعب آب پیش بینی شده اند می تواند در جبران بخشی از چالش کم آبی در کهگیلویه وبویراحمد اثرگذار باشد.
افزایش حق آبه کهگیلویه وبویراحمد از حجم مخزن سد کوثر،اجرای طرحهای آبیاری تحت فشار با هدف صرفه جویی در مصرف آب با توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار بارانی و قطره ای از دیگر راهکاری استفاده بهینه از منابع آبی و توسعه کشت آبی محسوب می شود.
کهگیلویه وبویراحمد با ۶۷۰هزار نفر جمعیت شغل اکثر مردم آن دامداری و کشاورزی است و در عین حال سنتی و دیم بودن این فعالیت ها بدلیل ضعف برنامه ریزی در بخش تامین آب چندان اقتصادی نیست.