حاصل دسترنج سیب‌کاران بویراحمدی به جیب دلالان می‌رود

دستی به کمر گرفت و آهسته کنار پرچین‌های باغ نشست. نفسی از اعماق ریه هایش بیرون فرستاد.

این آخرین نفری بود که برای خرید محصول باغش آمده بود. قبل از این چند خریدار دیگر هم آمده بودند و چوب حراج بر آن زدند و به همین خاطر مشهدی ظفر حاضر به معامله نشد. هنوز منتظر است که خریداری منصف پیدا شود و محصول درختان سیبش را به قیمتی عادلانه بخرد.

اما بیش از این هم نمی‌تواند صبر کند. نیمی از پاییز گذشته و سوز و سرما درراه است. باران پاییزی هم خیلی زود عزم سفر به بویراحمد و دنا می‌کند. همین روزهاست که بیاید و بر کوهپایه‌های دنا ببارد. دیگر بیش از این نمی‌توان سیب‌ها را روی درخت معطل گذاشت.

مش ظفر انباری مناسب هم برای نگهداری ندارد و در این هوای پاییزی خیلی زود سیب‌های سرخ و خوش‌رویش چروکیده می‌شوند و گند می‌زنند.

او با خود می‌گوید: شاید بهتر باشد به همان قیمت ناچیزی که دلال پیشنهاد داد آن‌ها را بفروشم و خلاص. اما یادش آمد که چه عرقی ریخته تا این باغ، باغ شده و چه رنجی برده تا آن را از گزند سرما و تگرگ، آفت و بی‌آبی به اینجا رسانده است.

با این قیمتی که دلالان گفته‌اند دخل‌وخرجش جور نمی‌شود. تازه یک دختر دم بخت دارد که باید راهی خانه شوهرش کند و یک پسر که شهریه دانشگاهش مانده و اگر تا میان‌ترم واریز نکند، از امتحانات محروم می‌شود.

مش ظفر نگاهی به شاخه های درختان سیب می اندازد. موبایلش را از جیبش درمی‌آورد و شماره تلفن دلال را می‌گیرد.

الو………..

عرق شرم به‌جای عرق جبین

هزاران باغدار سیب در بویراحمد و دنا همچون مش ظفر دست بر دست گذاشته‌اند و شاهد به یغما رفتن دسترنجشان هستند. آن‌ها که شش ماه گذشته را عرق جبین ریختند تا خنده سیب‌های زرد و سرخشان را ببینند، حالا عرق شرم می‌ریزند که رنجشان حاصلی نداشته تا بر روی سفره نیاز خانواده ببرند.

باغداران در هفت هزار هکتار باغ سیب در کهگیلویه بویراحمد نزدیک به ۸۰ هزار تن سیب تولید کرده‌اند و حالا یا باید روی دستشان بماند و یا دلالان دسترنج یک سالشان را یک‌شبه به یغما ببرند.

کمبود سردخانه و صنایع تبدیلی در کهگیلویه و بویراحمد سال‌هاست کمر باغداران و صنعت باغداری را شکسته و این تنها کشاورزان نیستند که در نبود سردخانه، صنایع تبدیلی و بازار میوه و تره‌بار ضرر می‌کنند بلکه مصرف‌کنندگان هم از این زیان بی‌نصیب نمی‌مانند.

کمتر از ۲۰درصد سیب تولیدی کهگیلویه و بویراحمد در داخل استان مصرف و بقیه به خارج استان صادر می‌شود، اما چند ماه بعد همین سیب از دیگر استان‌ها به کهگیلویه بویراحمد می‌آید و باغدار بویراحمدی باید سیب خودش را به قیمت بیشتر بخرد.

حتی در سال‌های اخیر سیب موردنیاز شب عید استان از دیگر استان‌ها تأمین شد و باغداران استان سیب اصفهان را بر روی سفره‌های هفت‌سین خود دیدند و غبطه خوردند که چرا مرغ همسایه غاز است.

خروج سیب از کهگیلویه و بویر احمد به خاطر نبود سردخانه

مدیرکل جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد هم از این وضعیت نگران است اما تلاش می‌کند چاره‌ای برای این مشکل باغداران بجوید. او امسال تلاش کرده که سیب شب عید استان را از محصولات همین استان تأمین کند تا حداقل این خیر به خانه روا شود. بااین‌حال مشکلات عرصه کشاورزی استان زیرساختی است و رفع آن‌ها در کوتاه‌مدت ممکن نیست.

جعفر گوهرگانی در این خصوص می‌گوید: ظرفیت سردخانه‌های استان متناسب با تولیدات نیست و برای نگهداری محصولات باغی با کمبود سردخانه مواجه هستیم.

وی می‌افزاید: با امکانات ناچیز موجود، تنها می‌توان ۱۰ تا ۱۵ درصد محصولات مازاد در استان را ذخیره کرد.

وی بیان می‌کند: باغدار برای اینکه میوه روی دستش نماند مجبور است آن را به بهای اندک به دلالان بفروشد.

گوهرگانی می افزاید: کوتاه کردن دست واسطه‌ها یکی از اولویت‌های این سازمان است و در این راستا با دستور وزیر جهاد کشاورزی، تعاون روستایی استان اقدام به خرید بخشی از محصولات سیب باغداران برای شب عید کرده است.

خرید سیب باغداران توسط تعاون روستایی

خرید سیب باغداران این استان برای اولین بار توسط تعاون روستایی انجام‌شده و می‌تواند آغاز حرکتی مستمر برای حمایت از صنعت باغداری کهگیلویه و بویراحمد باشد.

مدیرکل تعاون روستایی کهگیلویه و بویراحمد کوتاه کردن دست دلالان را یکی از اهداف خرید سیب باغداران عنوان می‌کند و می‌گوید: از محل منابع داخلی تشکل‌های وابسته به تعاون روستایی کهگیلویه و بویراحمد سیب موردنیاز شب عید مردم استان در این فصل خریداری و ذخیره‎سازی می‌شود.

هوشنگ جهانبخش می‌افزاید: ۷۰۰ تن سیب خریداری می‌شود که ۳۰۰ تن آن برای شب عید نگهداری خواهد شد.

وی تأکید می‌کند: با این اقدام هم مشکل کنونی باغداران سیب را حل می‌کنیم و هم شب عید در زمینهٔ تأمین میوه مشکلی نخواهیم داشت.

وی بیان می‌کند: همه‌ساله سیب باغداران استان با کمترین قیمت توسط دلالان خریداری می‌شد اما هم‌اکنون سیب باغداران بالاتر از قیمت فعلی بازار خرید می‌شود.

جهانبخش عنوان می‌کند: با ورود سازمان تعاون روستایی برای خرید سیب باغداران، بازار به نفع باغدار متعادل شده و حتی قدرت چانه‌زنی‌ را برای افزایش قیمت بالابرده است.

اما مدیرکل تعاون روستایی استان خبر خوش دیگری هم می‌دهد که تحقق آن می‌تواند در آینده فروش سیب این استان را تضمین کند.

او می‌گوید: استان‌های کرمان، خوزستان، هرمزگان، یزد و بوشهر مشتری سیب‌های این استان شده‌اند و هم‌اکنون برخی از این استان‌ها در حال خرید سیب استان هستند و به‌زودی برخی دیگر نیز ورود پیدا می‌کنند.

سرنوشت نامعلوم ۸۰درصد سیب تولیدی استان

 خرید محصولات باغی کشاورزان استان توسط تعاون روستایی تنها مرهمی کوچک در مقابل زخم‌های بی‌شمار باغداران است. زیرا در این سال‌های بی‌پولی، دولت توانایی خرید محصولات زیادی ندارد و سر بسیاری از کشاورزان بی‌کلاه می‌ماند.

کل محصول تولیدی سیب استان بیش از ۸۰ هزار تن است که تنها ۷۰۰ تن آن توسط دولت خریداری می‌شود و از طرفی تنها امکان ذخیره‌سازی دو هزار تن آن در سردخانه‌های استان وجود دارد و بالغ‌بر ۸۰درصد این محصول سرنوشتی نامعلوم دارد.

بر این اساس پنجمین تولیدکننده سیب کشور باید به دنبال راهی دیگر برای استفاده بهینه از این ظرفیت کشاورزی‌اش باشد.

توان تأمین سیب جنوب کشور راداریم

مدیرکل تعاون روستایی استان نبود سردخانه کافی را یکی از مشکلات عرصه باغداری در استان می‌داند و می‌گوید: اگر سردخانه کافی در این استان وجود داشت می‌توانستیم تأمین‌کننده سیب موردنیاز استان‌های جنوبی باشیم.

جهانبخش می‌افزاید: سرمایه‌گذاران بخش خصوصی رغبتی به ایجاد سردخانه ندارند و این در حالی است که دولت از سرمایه‌گذاری در این بخش حمایت می‌کند.

وی همچنین نبود صنایع سورتینگ و بسته‌بندی را از دیگر کمبودها در عرصه کشاورزی استان عنوان می‌کند و می‌گوید: هنوز نتوانسته‌ایم به‌خوبی از ظرفیت‌های کم‌نظیر تولید محصولات متنوع باغی در استان استفاده کنیم.

برای آنکه دسترنج مش ظفر و باغداران دیگر این استان یک‌شبه بر باد نرود و اقتصاد کهگیلویه و بویراحمد هم از آن بهره‌مند شود، کشاورزی استان راهی دراز در پیش دارد.

راهی که از ایجاد زیرساخت‌های مختلف ازجمله صنایع تبدیلی و بسته‌بندی می‌گذرد و باید به بازارهای صادراتی منتهی شود. این راه یک‌شبه طی نمی‌شود و نیازمند برنامه‌ریزی و عزم همگانی دارد.