معرفی بقعه متبرکه امامزاده علی(ع) روستای سادات شهرستان چرام

یاسوج – نسیم دنا-آستان مقدس امامزاده علی(ع) در روستای سادات از توابع بخش چرام شهرستان کهگیلویه با ارتفاع ۲۱۴۰ متر از سطح دریا در دره‌ای معتدل و مرطوب و در فاصله ۸۵ کیلومتری غرب یاسوج و ۷۵ کیلومتری شرق شهرستان کهگیلویه واقع شده است. نام آن ابوعلی یا آل علی و بنا به کثرت الفاظ در گویش محلی به «پیراعلی» سپس به «پیرعلی» و اکنون به امامزاده علی سادات(ع) شهرت یافته و یکی از مشهورترین ومعتبرترین مقابر بلاد جنوب است.

روستای سادات که به قولی در روزگار قدیم به دره سامانک و سید چهارراه‌نشین معروف بوده است، از شمال به رشته‌کوه‌های ساورز، از جنوب به کوه چالباغ، از غرب به بخش لوداب و از شرق به منطقه دیلگان محدود و محصور است. بنای بقعه شامل مجموعه‌ای از حرم، صحن، ایوان و گنبد‌خانه است که در ضلع‌های شمالی و جنوبی نیز دو صفحه ایجاد شده است. در وسط این گنبدخانه مرقد مطهر این امامزاده واقع شده که روی آن را ضریح نفیس آب طلا دیده‌ای محافظت می‌کند.

باستان‌شناسی به‌نام استوکلر در مورد آن چنین می‌گوید: «هنوز در بختیاری آثاری از یک گنبد بزرگ و مسجد که در آن عبادت می‌کنند، باقی است که این اثر منحصر و نمونه بر فراز کوهی بنا شده است». گاوبه از قول بل واستوکلر قدمت این بنا را چنین تخمین می‌زند که «این محل کوچکی است با آثاری از دوره سلجوقیان تا دوره مغول تا پایان حکومت صفویه».

در وضعیت فعلی، این بنای کهن در ۲۴ اسفندماه ۱۳۳۵ ه.ش به شماره ۱۰۳۳ جزء آثار ملی به ثبت رسید و همچنان در حیطه اقتدار سازمان میراث فرهنگی کشور قرار دارد و تاکنون با نظارت و کنترل این سازمان، چندین مرحله تعمیر و مرمت شده ولی با این نظارت توسط هیئت‌امنا و اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان کهگیلویه و بویراحمد اداره می‌شود.

این زیارتگاه که مدفن مطهر امامزاده علی سادات(ع)، برادر ارشد امامزاده محمود(ع) از نوادگان امام محمد تقی(ع) است، از زمان‌های گذشته مورد توجه مردم باایمان و مکانی برای تمسک و توسل اهل معرفت بوده است.

نسب‌نامه‌ای که در بیت سید‌نظام‌الدین تقوی ساداتی به‌دست آمده، تبار امامزاده علی(ع) را با پنج واسطه منسوب به امام محمد تقی(ع) چنین تفهیم می‌کند: امامزاده سید‌تاج‌الدین علی‌(ع) ابن امامزاده سید‌‌فخرالدین احمد ابن امامزاده سید‌محمد مشهور به اعرج ابن امامزاده سیدفخرالدین احمد ملقب به قطب‌ا‌لدین عبدالله ابن امامزاده موسی مبرقع ابن امام حضرت محمد تقی‌الجواد(ع).